Đánh giá Focal Scala Utopia Evo - Kiểm soát nền âm và độ cân bằng không khác gì siêu loa

Utopia III Evo được Focal giới thiệu vào năm 2017, có thể nói đây là series loa ultra hi-end cực kỳ thành công khi cả 5 model Grande, Stella, Maestro, Scala và Diablo đều thắng những giải thưởng âm thanh lớn (không kể đến hai model loa center và subwoofer).  Trong đó, Scala Utopia Evo chính là mẫu loa nhận được nhiều nhất các giải thưởng cũng như những bài test đạt 5 sao. 

Những nốt chạy rà vang lên từ đôi loa Focal Scala Utopia Evo khiến chúng tôi nhớ lại lần chạm mặt đầu tiên tại triển lãm Munich Hi-End Show 2018. Không khí của phòng nghe khi đó cũng hệt như hiện tại với từng nhịp thở được đan xen giữa các khoảng lặng của bản thu khiến cho cảm xúc chúng tôi càng lúc càng hòa quyện vào màn trình diễn của Scala. Giờ đây, sau 3 năm, chúng tôi lại có cơ hội trải nghiệm Focal Scala Utopia Evo trong không gian phòng nghe được trang âm kỹ lưỡng và tất nhiên là có nhiều thời gian để có thể đưa ra những nhận định chính xác hơn.

Thiết kế

Focal Scala Utopia Evo là mẫu loa 3 đường tiếng sở hữu cùng triết lý thiết kế độc đáo với “đàn anh” Grande nhưng có kích thước tổng thể nhỏ gọn hơn nhiều, cho phép bố trí tối ưu ngay cả với những phòng nghe có diện tích khiêm tốn. Loa được chia làm 4 phần gồm 3 module driver và phần chân loa đặt trên một tấm plinth dày màu đen với tổng trọng lượng ấn tượng lên đến gần 90kg.

Focal Scala Evo có nhiều phiên bản màu sắc hoàn thiện khác nhau trong đó duy nhất có hai phiên bản Noyer Foncé và Noyer Natural được sở hữu lớp venner gỗ thật ở hai mặt hong. Đôi loa chúng tôi trải nghiệm tại showroom của nhà phân phối Audio Hoàng Hải có phiên bản màu đặc biệt Noyer Naturel với độ hoàn thiện không thể chê vào đâu được. Lớp gỗ veneer có độ tương phản vân sáng tối và được phủ sơn mài lacquer rất dầy, đánh bóng tinh xảo. Theo thông tin từ Focal, để có lớp venner gỗ đẹp, hãng phải chọn từ những lứa cây già hơn trăm tuổi tại vùng Ain thuộc miền đông nước Pháp.

Về chất liệu, thùng loa này được làm từ những tấm gỗ MDF có độ dày 60mm (dày hơn cả 10mm so với Stella). Độ cứng của thùng được tăng cường bằng những vòng gia cố đặt xung quanh các driver với tên gọi MRR (Machined Reinforcement Rings), những vòng này bắt chặt củ loa vào khung đỡ nhằm giảm thiểu cộng hưởng và can nhiễu. Cùng với trọng lượng gần 90kg, khối loa Scala không quá lớn nhưng lại có độ vững và cho phép hoạt động tĩnh lặng kể cả khi trình diễn ở mức âm lượng lớn. Ngoài ra, các kĩ sư của hãng cũng đã tăng cường thêm các thanh giằng và nhiều tấm lót cách âm đặt bên trong thùng loa giúp dải trầm dày, chặt chẽ, có độ kiểm soát và hoạt động chính xác hơn.

Bộ driver thừa hưởng từ model đầu bảng

Scala Utopia Evo có thể xem là một Stella thu nhỏ khi sở hữu những công nghệ tương đồng bao gồm những kỹ thuật tối ưu dải mid với bộ khung treo giúp hạn chế biến dạng TMD, hệ thống từ tính tối ưu NIC có chức năng tạo đường cong tuyến tính, đáp ứng dải tần từ 1kHz đến 4kHz, giảm đáng kể độ méo, tái tạo tín hiệu trung thực, tất cả giúp tạo nên một sân khấu stereo cân bằng nhất có thể. Mặc dù cũng là thiết kế loa 3 đường tiếng nhưng Scala chỉ được trang bị một driver mid và bố trí trong khoang riêng biệt. Focal Scala Utopia Evo có dải tần đáp tuyến đạt từ 27Hz đến 40kHz, độ nhạy 92dB, trở kháng 8 ohm với chi tiết hệ thống driver gồm: 

• 01 driver dome tweeter IAL2 màng Beryllium đường kính 1in với công nghệ IAL2 (Infinite Acoustic Loading)
• 01 driver Power Flower midrange W đường kính 165mm được đặt trong khung treo TMD và nam châm NIC.
• 01 driver woofer W đường kính 270mm.

Một điểm đặc biệt ở Scala Utopia Evo so với thế hệ tiền nhiệm đó là nâng cấp đáng kể ở bộ phân tần, đặc biệt giờ đây, người dùng có thể phối ghép bi-amp tương tự những đàn anh Grande và Stella. Điều này thực sự rất có ý nghĩa đối với các audiophile và là một cải tiến cực kỳ cần thiết. Cấu trúc bi-amp có thể cho phép người chơi cá nhân hóa những thiết bị phối ghép ứng với việc chọn lựa ampli "matching" riêng cho từng dải để có được màu âm theo sở thích riêng của mình. Tất nhiên, kết nối bi-amp cũng giúp tăng hiệu quả tái tạo âm thanh cả về tốc độ, tính chính xác và uy lực trình diễn.

Chất lượng trình diễn

Đôi loa Scala Utopia Evo được thử nghiệm trong một phòng nghe trang âm tốt với diện tích khá nhỏ tầm dưới 20 m², được xem là kiểu phòng nghe tiêu chuẩn của hầu hết người chơi audio tại Việt Nam. Lựa chọn phối ghép lần này, Audio Hoàng Hải kết hợp toàn bộ thiết bị của thương hiệu đồng hương YBA, dòng sản phẩm đầu bảng Signature bao gồm Signature Preamp, Mono Power, đầu đọc CD Player và kết nối bằng dây Siltech.

Đây là lần thứ hai chúng tôi có dịp trải nghiệm lại đôi loa đạt rất nhiều giải thưởng của dòng Focal Utopia III Evo trong một phòng nghe chuẩn và cũng được chạy rà đầy đủ. Bắt đầu với những track demo trong đĩa test Tutti Orchestra Sampler quen thuộc của hãng thu Reference Recording, ngay lập tức chúng tôi như quay trở lại cảm giác khi ngồi tại trung tâm triển lãm M.O.C Munich. Vẫn là cảm giác bất ngờ về cách mà một đôi loa cột 3 đường tiếng khống quá đồ sộ  nhưng lại tái tạo được một nền âm tĩnh gần như siêu loa. Scala cũng ngay lập tức ẩn thân và nhường chỗ cho một sân khấu bật rõ với đầy lớp chi tiết trước mắt.

Đầu CD Player và preamp YBA Signature Khi bạn nghe một hệ thống có độ tĩnh nền cao, ngoài cảm giác dễ chịu với không gian sân khấu rõ ràng, bộ dàn sẽ dễ cuốn chúng ta vào cảm giác của giai điệu và cảm xúc hơn là việc tập trung vào một chi tiết âm thanh nào đó. Và rõ ràng, chúng tôi đã cùng "đi" hết 6 track nhạc nhưng vẫn muốn nghe tiếp mà không còn quan tâm đến nhiệm vụ đánh giá chất lượng trình diễn của Scala Utopia Evo.

Quay trở lại với công việc chính, chúng tôi phải tìm những album thật khó để có thể thực hiện công việc nhặt sạn. Tuy nhiên, trong khi sạn vẫn chưa thấy thì đôi Scala lại tiếp tục ghi điểm ấn tượng bằng cách thể hiện nhạc tính xuất sắc và cân bằng đến mức khó tinh khi thể hiện vocal và nhạc cụ. Giọng ca sĩ hoàn toàn được mở rất rõ, chi tiết nhưng hầu như luôn giữ được màu âm tròn, tự nhiên. Chúng tôi phải thừa nhận rằng, do chú trọng vào độ chính xác cao nên đôi khi phần trung âm của loa Focal nếu không được phối ghép chuẩn dễ bị thiên sáng và thiếu độ mở. Nhưng với Scala Utopia Evo, dù chỉ có một driver mid nhưng đôi loa biểu diễn rất tốt trung âm với đủ các thể loại nhạc khác nhau.

Với một độ nhiễu nền siêu thấp, bass của Scala Utopia Evo sắc nét, có độ phủ nền tốt, rất gọn tiếng, sạch và có độ dynamic cao. Khi nghe những bản classical khó, các lớp âm trầm từ âm lượng thấp đột ngột bứt lên cao trào đều là những bài test mà đôi loa này dễ dàng vượt qua. 

Kết luận

Chúng tôi hoàn toàn có thể tiếp tục với nhiều lời khen nữa dành cho Focal Scala Utopia Evo nhưng tạm đóng gói ưu điểm của đôi loa này bằng hai cụm từ "âm thanh nhạc tính cân bằng" và "nền âm tĩnh xuất sắc". Tất nhiên, Scala vẫn có một điểm trừ, đó là khả năng tái tạo những hướng âm thanh theo sân khấu ngang có phần hạn chế, trong khi các lớp âm theo chiều sâu lại được tái dựng rất rõ nét. Hoàn toàn xứng đáng với những giải thưởng âm thanh hàng đầu thế giới, trong tầm giá 1 tỉ đồng, Scala Utopia Evo khó tìm được đối thủ xứng tầm và hoàn toàn có thể trình diễn toàn diện ngay cả trong không gian phòng nghe có diện tích hạn chế.

Ưu điểm:
Thiết kế ấn tượng với veneer gỗ cao cấp, hoàn thiện tinh xảo
Chất âm tự nhiên cần bằng, nhạc tính cao
Độ tĩnh nền xuất sắc

Nhược điểm:
Hạn chế về độ mở sân khấu theo chiều ngang

Giá tham khảo: 1.100.000.000 VNĐ

Thương hiệu Focal được phân phối chính thức bởi Audio Hoàng Hải - https://audiohoanghai.com/

Đinh Phúc