Focal Stella Utopia EM EVO - Tái tạo sân khấu với đầy đủ tinh chất của một siêu loa đầu bảng

Nhắc đến Focal, các tín đồ âm thanh thế giới rất ấn tượng với triết lí luôn đi tiên phong và sáng tạo ra thùng loa hạn chế nhiễu, tự phát triển những công nghệ driver cao cấp nhằm hướng đến hiệu suất tối ưu và chất lượng tái tạo âm thanh đồng pha cùng một sân khấu 3D. Trở về năm 2019, tại một triễn lãm âm thanh, chúng tôi có dịp được trải nghiệm cặp siêu loa Focal Grande Utopia EM EVO phối ghép cùng bộ khuếch đại của Dan D'Agostino. Chúng tôi nhận ra rằng việc chọn mua một chiếc loa ultra hi-end cũng tương tự như mua một chiếc siêu xe thể thao, đó là cả 2 đều cần rất nhiều không gian để có thể phát huy hết khả năng của mình.

Hệ thống năm đó được đánh giá rất thanh công khi bộ khuếch đại của Dan D'Agostino đã khai thác gần như tối đa sức mạnh ở công nghệ độc quyền TMD và hệ thống từ tính tối ưu NIC của đôi Utopia EM EVO. Tuy nhiên, không khí ở đó thực sự làm chúng tôi khó có thể tập trung để lắng nghe được những thay đổi nhỏ nhất ở chi tiết âm thanh và một sân khấu stereo cân bằng. Vừa qua, chúng tôi quyết định một lần nữa nghe lại siêu phẩm của Focal, nhưng lần này là người em Stella Utopia EM EVO.

Focal Stella Utopia EM EVO có thiết kế đầy tính đột phá và sáng tạo. Focal Stella Utopia EM EVO có thiết kế hình học đầy tính đột phá và sáng tạo, không thuộc bất kỳ hình dáng nào mà chúng tôi đã từng tiếp xúc trước đó. Tổng thể loa được chia làm 5 phần rõ rệt gồm 4 module cho 4 driver và phần chân đế bên dưới. Phần vỏ thùng loa được hoàn thiện bằng một lớp gỗ veneer phủ bóng. Độ cứng của thùng được tăng cường bằng những vòng gia cố đặt xung quanh các driver với tên gọi MRR (Machined Reinforcement Rings), những vòng này bắt chặt củ loa vào khung đỡ nhằm giảm thiểu cộng hưởng và can nhiễu. Cùng với trọng lượng đạt 170kg, Stella Utopia EM EVO hoàn toàn tĩnh lặng trong quá trình hoạt động. Ngoài ra, các kĩ sư của hãng cũng đã tăng cường thêm các thanh giằng và nhiều tấm lót cách âm đặt bên trong thùng loa giúp dải trầm dày, chặt chẽ, có độ kiểm soát và hoạt động chính xác hơn.

Điểm làm chúng tôi cảm thấy ấn tượng ở phần thiết kế đó là từng module driver được tách rời với nhau và được kết nối thông qua một hệ thống khung treo nằm bên trong thùng. Ở hai bên sườn và phía đằng sau đều có khoảng cách hở theo kiểu cánh quạt vừa tạo tính thẩm mỹ cho loa, vừa giúp giảm hiện tượng nhiễu xạ, và hơn hết đó là cách ly chống rung giữa các driver với nhau giúp tăng khả năng tái tạo hài âm chuẩn xác. Kích thước của Focal Stella Utopia EM EVO đạt 155.8 x 55.3 x 83cm.

Chúng tôi không mất quá nhiều thời gian để lấy loa ra khỏi thùng và đưa vào vị trí setup trong phòng nghe, cách tường khoảng 1.5m. Tuy nhiên, việc chạy rà và tinh chỉnh bộ phân tần rời của loa cũng làm mất một lượng thời gian đáng kể. Thực tế, bộ phân tần này có tổng cộng 243 mức điều chỉnh và nó gần như làm cho chúng tôi cảm thấy “kiệt sức” khi phải chỉnh đi chỉnh lại nhiều lần. Sau quá trình chạy rà và tinh chỉnh, chúng tôi nhận thấy rằng cần ít nhất 400 giờ "burn-in" để Focal Stella Utopia EM EVO thực sự “hoạt động”, bắt đầu với những cải thiện nhỏ về độ rõ ràng và mượt mà trong chi tiết âm thanh.

Công nghệ củ loa khác biệt

Siêu loa Focal Stella Utopia EM EVO được thừa hưởng và phát triển dựa trên nền tảng tinh hoa của siêu loa đầu bảng Grande Utopia EM EVO. Thậm chí có các chuyên gia còn cho rằng đó là một cặp "song sinh", có những công nghệ tương đồng bao gồm kỹ thuật tối ưu dải mid như: bộ khung treo giúp hạn chế biến dạng TMD (Tuned Mass Damping) và hệ thống từ tính tối ưu NIC (Neutral Inductance Circuit). Đây là bí quyết giúp cho dải mid của dòng Utopia có khả năng tái tạo âm thanh trung thực và độ chi tiết hiếm có. Ngoài ra công nghệ TMD với chức năng tạo đường cong tuyến tính, đáp ứng dải tần từ 1kHz đến 4kHz trong khi giảm đáng kể độ méo, giúp tái tạo tín hiệu trung thực và chính xác. Đây là một yếu tố quan trọng trong việc dựng nên một sân khấu stereo cân bằng.

Từ thiết kế, chúng ta có thể thấy Stella Utopia EM EVO có 3 đường tiếng và được chia làm 2 phần, phần đầu trên là cụm MTM (Mid – Tweeter – Mid) và bên dưới là Driver Woofer. Phần cổng thoát hơi kiểu bass reflex được đặt phía sau thùng loa. Hệ thống driver của mẫu loa cột này bao gồm:

•        01 driver tweeter màng dome Berryllium tinh khiết đường kính 1 inch
•        02 driver midrange Power Flower hình “W” đường kính 16.5cm được đặt trong một khung treo TMD và nam châm NIC.
•        01 driver woofer hình “W” màng từ phẳng đường kính 33cm. Với thông số về driver trên, dải tần đáp tuyến của loa đạt 22Hz – 40kHz, mở rộng dải trầm lên đến 18Hz tại +/- 6dB với độ nhạy là 94dB @ 2.83V/1m cùng trở kháng 8 Ohms.

Để Stella Utopia EM EVO có thể thực sự phát huy hết khả năng, chúng tôi đã thực hiện rất nhiều thử nghiệm trong quá trình chạy rà của mình để tìm ra kết quả tốt nhất. Nó giống như việc bạn phải tối ưu hóa hoàn toàn VTA cho một bộ mâm than cao cấp vậy. Và nếu chúng ta làm đúng cách và cân chỉnh chính xác, Stella sẽ gần như “biến mất" trong không gian âm thanh!

Ngoài ra, chúng tôi còn chú ý đến một điểm đặc biệt khác đó là khi chạy rà, bạn phải tìm ra được điểm ngọt tốt nhất, sau đó cân bằng lần lượt dải trầm rồi đến dải trung và dải cao của loa. Cuối cùng đó là tinh chỉnh micro để có thể nghe được rõ nhất những chi tiết âm thanh. Nhưng điều tiên quyết nhất đó là bạn cần có một phòng nghe đủ rộng! Hệ thống khuếch đại phối ghép cũng rất "truyền thống" với thiết kế rất đặc biệt đến từ Halcro. 

Trình diễn

Chúng tôi thực sự chưa có cơ hội để được đến tham quan nhà máy của Focal, nhưng luôn mong muốn được diện kiến những con người có tay nghề cao chế tạo ra những đôi loa ultra hi-end này. Hãng loa Pháp luôn biết cách tích hợp các kĩ thuật hiện đại vào trong một nguyên mẫu được kế thừa sẵn những tinh hoa của thế hệ trước mà không hề phá vỡ đi những quy ước hay làm nó trở nên khó thuyết phục.

Ngay từ một vài track thử quen thuộc (hầu hết là Jazz/Blues và Overture Classic), chúng tôi có thể nhận thấy ngay sự quen thuộc về khả năng tái tạo chi tiết rất cao nhưng lại đạt yếu tố cân bằng âm, một sân khấu 3D rõ nét... những tính chất mà bạn có thể nghe được ở những dòng thấp hơn như Kanta, Sopra... của Focal. Nhưng về lượng, độ vững không gian, độ phân rã âm và hơn hết là tốc độ, âm thanh các dải đến nhanh, không chồng lấp, tròn rõ và tơi đi rất dài... tất cả những điều đó làm sống lại ký ức về siêu loa Grand Utopia EVO EM ở thời điểm 2019.

Thậm chí nết xét về dải trầm, Focal Stella Utopia EM EVO, trong điều kiện phòng nghe này còn lấn lướt hơn cả đàn anh, nó có những cú bức phá, nhưng đảm bảo tròn tiếng và tĩnh. Cấu trúc dải cao tinh vi và trung âm chính xác hoàn toàn thể hiện rõ ở cặp loa nhì bảng này. Chúng tôi cho rằng nếu không gian phòng nghe của bạn chỉ ở mức lớn vừa, hãy cân nhắc chọn Stella Utopia EM EVO, một đôi loa có đầy đủ tính chất của siêu loa đầu bảng, tiết kiệm được phần đầu tư khuếch đại và rõ ràng dể kiểm soát và khai thác đạt đỉnh hơn.

Đinh Phúc