Khám phá siêu phẩm Vivid Audio MOYA M1: Một đỉnh cao mới trong thiết kế chế tác loa ultra high-end, giá gần nửa triệu USD

Thế giới siêu loa ultra high-end vừa chứng kiến một cú đột phá đến từ thương hiệu Vivid Audio, khi hãng này vừa chính thức trình làng siêu phẩm Vivid Audio MOYA M1, có mức giá tham khảo ở thị trường Mỹ là 465.000 USD. Một trong những điểm ấn tượng nổi bật ở hệ thống siêu loa MOYA M1 là mỗi tháp loa được thiết kế tích hợp tới 8 củ loa trầm, cùng với 5 củ loa cho 4 dải tần các cấp cao hơn, tạo thành tổng thể loa 5 đường tiếng với 13 driver. Dải âm trầm của loa có thể xuống sâu mức 19Hz mà không cần thêm các tháp loa subwoofer rời như nhiều hệ thống siêu loa khác. Mỗi tháp loa MOYA M1 dù chỉ cao 1,66 mét nhưng nặng tới 346kg.

(Nhà thiết kế loa huyền thoại Laurence Dickie giới thiệu siêu loa MOYA M1 tại buổi ra mắt lần đầu tiên trong một sự kiện ở Quảng Châu, Trung Quốc)

Và dĩ nhiên, MOYA M1 trở thành mẫu loa đầu bảng flagship mới của Vivid Audio. Mẫu loa flagship trước đây của hãng này là GIYA G1 Spirit – mẫu loa đã được Thanh Tùng Audio và Phong Audio trình diễn tại triển lãm Vietnam Hi-End Show hồi tháng 9/2023 tại Hà Nội. Nhưng giờ đây sự khác biệt giữa MOYA M1 và GIYA G1 Spirit là quá lớn. MOYA M1 hội tụ không chỉ trọn vẹn những tinh hoa thiết kế công nghệ kỹ thuật và vật liệu mà Vivid Audio tích tụ qua nhiều thập kỷ, mà quan trọng hơn đây còn chính là một kỳ quan mới, một tuyệt tác mới trong thiết kế loa của ông Laurence Dickie, nhà sáng lập Vivid Audio, và cũng chính là cha đẻ của mẫu loa “Ốc Anh vũ” huyền thoại Bowers & Wilkins NAUTILUS hồi năm 1987.  

Tên MOYA, lấy cảm hứng theo tiếng Zulu có nghĩa là không khí “air” hoặc gió “wind”. Câu chuyện khởi nguồn cảm hứng sáng tạo ra MOYA M1 có vẻ thú vị, sinh ra từ hoàn cảnh. Trong lúc bị cách ly trong một phòng khách sạn 10 ngày ở Nam Phi vì đại dịch Covid, năm 2021, Laurence Dickie đã bắt đầu phác thảo ý tưởng về một mẫu loa mà có thể làm được tất cả - chính là những bản thảo đầu tiên về MOYA M1.

(Nhà sáng lập Vivid Audio và cũng là nhà thiết kế loa huyền thoại Laurence Dickie)

Về mặt vật lý, bản ý tưởng concept sẽ phải được phát triển nhiều lần trong giai đoạn R&D nhưng tầm nhìn vẫn không thay đổi: không cộng thêm các loa rời (nhiều hệ thống siêu loa thường phải bổ sung thêm tháp subwoofer rời), tự nó có khả năng xử lý kiểm soát mọi thứ. Một chiếc loa thấm đẫm sức mạnh và uy lực, đặc biệt là từ các tần số rất thấp, đến mức nó có thể tái tạo trình diễn bất kỳ thể loại nhạc nào một cách dễ dàng.

(Siêu loa Vivid Audio MOYA M1 có cấu hình 5 đường tiếng, 13 driver với 8 củ loa bass 225mm, dải tần đáp tuyến 19Hz - 42kHz)

Khi đội ngũ Vivid Audio bước vào giai đoạn thử nghiệm, thiết kế của MOYA M1 bắt đầu hình thành. Một loạt các củ loa trầm chiếm ưu thế đã trở thành đặc điểm nổi bật với thiết kế bề mặt cong tròn trịa liền kề nhau. Những kết quả ban đầu đã khẳng định rõ ràng về một quan điểm rằng dải tần số thấp mở rộng thực sự giúp ích cho sự phối hợp tổng thể của toàn bộ dải tần.

Tất nhiên, như vậy loa không chỉ đơn thuần là có bass nhiều hơn, uy lực hơn, mà phần tần số thấp còn đóng một vai trò quan trọng. Quan trọng nhất, nó thiết lập hiệu quả chỉnh thể của hệ thống. Bởi vì việc tạo ra các củ loa đáp ứng dải trung hiệu quả cao tương đối đơn giản nên các củ loa này phải được tiết giảm âm theo mức âm trầm thiết lập.

Bất kỳ chiếc loa lớn nào cũng có thể phát ra âm thanh lớn, nhưng đó chỉ là một phần mục đích của nó. Người nghe cũng phải có khả năng thẩm âm chọn ra những chi tiết tinh tế nhất, từ tiếng ồn ào trong đoạn cao trào của một dàn nhạc giao hưởng hoặc nghe thấy một tiếng kêu đặc biệt ở đoạn giữa một màn độc tấu trống bùng nổ.

MOYA M1 mang lại độ chính xác này đến mức thứ N, đồng thời cũng có thể tái tạo trọn vẹn các mức âm thanh phức tạp của một bản rock giao hưởng ngay trong phòng khách của bạn. Từ một bản giao hưởng organ trên cây đại phong cầm Cavaille-Coll đến âm trầm cực sâu từ một bản “house anthem” thập niên những năm 90, MOYA M1 mang tới âm thanh xúc động đến hồi hộp ở từng quãng tám.

Khi con số 8 tốt hơn là đủ!

Khi nhìn thoáng qua MOYA M1, bạn sẽ thấy ngay một điều đập vào mắt: 8 củ loa bass bố trí hoành tráng ở hai mặt bên. Nhưng tại sao lại cần tới 8 củ loa bass? Câu trả lời là tất cả phụ thuộc vào hiệu quả và khả năng kiểm soát công suất.

So với 2 củ loa bass C225 trên mẫu GIYA G1 Spirit, MOYA M1 có dải trầm với số driver gấp 4 lần, tương đương mức hiệu suất tăng thêm 6dB. Ở MOYA M1, Vivid Audio đã sử dụng nhiều driver cùng những tinh chỉnh để có thể hạ thấp dải tần xuống dưới 20Hz.

Khi cuộn dây âm chạy hết đường khe từ, nó sẽ bắt đầu bộc lộ hiện tượng méo tiếng rõ ràng. Công suất đi vào cuộn dây cũng làm nóng cuộn dây lên, dẫn tới điện trở tăng và hiệu suất giảm xuống – tới mức 6dB nếu cuộn dây âm tăng lên tới 230 độ C. Giải pháp của Vivid Audio áp dụng là cuộn dây âm có đường kính lớn. Tổng cộng 8 driver, với mỗi driver có cuộn dây âm 100mm.

Tối ưu hóa các dải với bộ phân tần 5 đường tiếng

Câu hỏi tiếp theo là driver nào sẽ được bố trí kế tiếp trong trình tự. Củ loa dải trung C125-75, được sử dụng trong loa Vivid Audio G1S, là một driver đặc sắc nhưng sẽ bị giới hạn phạm vi xuống 400Hz để theo kịp mức công suất lớn của dải tần số thấp hơn. Ngoài ra, nếu sử dụng 8 driver bass hoạt động lên tới 400Hz sẽ dễ chạm tới các giới hạn cho một dải hoạt động lớn như vậy. Rõ ràng, cần có một dải tần khác để thu hẹp khoảng cách, đòi hỏi phải có một bộ phân tần 5 đường tiếng tinh vi và bổ sung một cặp driver C175 cho dải trung/trầm.

Việc sử dụng các phân tích và tối ưu hóa mạng có sự hỗ trợ máy tính, kết hợp với các driver hoạt động lý tưởng, mạng phân tần phân chia 5 đường tiếng liền mạch là hoàn toàn có thể đạt được.

Giờ đây, sự cân bằng tinh tế giữa âm cao, âm trầm và trung âm đã được xử lý phối hợp hài hòa một cách hoàn hảo – mang lại một trải nghiệm tối ưu, giúp khai mở những chi tiết mới từ bộ sưu tập bản thu âm của bạn ở mỗi buổi nghe cùng MOYA M1.

Thiết kế củ loa tweeter của MOYA M1

Những vật liệu kỳ lạ cho màng loa tweeter đã xuất hiện trong thế giới âm thanh từ những năm 1990. Nhận thấy xu hướng này, Vivid Audio đã cân nhắc những lựa chọn và đưa ra quyết định quan trọng. Kết hợp độ cứng của sợi carbon với một màng vòm nhôm được hợp nhất thành một định dạng gắn kết liền lạc, giúp đạt được khả năng đáp ứng có thể sánh ngang với hiệu suất của vật liệu Beryllium hiếm và đắt tiền, trong khi mang lại những kết quả có chủ đích vượt trội hơn cả các tweeter kim cương.

Một lợi thế chính của kiểu màng dome nhôm gia cường của Vivid Audio so với dome kim cương là khối lượng thấp hơn. Để tạo ra một lớp màng dome kim cương đáng tin cậy cần có một lớp lắng đọng dày 100 micron. Khi kết hợp với mật độ tăng lên của kim cương trên lớp nhôm, nó tạo ra một khối lượng chuyển động lớn gấp 3 lần khối lượng chuyển động của nhôm. Điều này dẫn tới hiệu suất giảm đáng kể - thấp hơn khoảng 10dB.

Lớp phủ DLC đặc biệt như phủ Kim cương cho củ loa D26 và D50

Mặc dù hiệu suất vượt trội của củ loa tweeter D26 không thể bàn cãi, nhưng Vivid Audio còn muốn nâng cao hiệu suất loa tweeter lên cao hơn, đòi hỏi phải liên tục đánh giá về các vật liệu và lớp phủ mới.

Bước đột phá đến với một loại vật liệu được gọi là lớp phủ giống kim cương DLC (Diamond-Like Coating). Với mô-đun gần tương đồng kim cương tinh thể, nó được áp dụng cho bề mặt của các vòm dome bằng nhôm ở nhiệt độ thấp hơn điểm nóng chảy. Tăng độ cứng luôn là mục tiêu chính nhưng việc cải thiện độ giảm chấn ở các vùng vỡ tiếng (break-up) là một lợi ích lớn khác. Các đặc tính tương phản giữa DLC và chất nền nhôm làm giảm đáng kể “Q” của điểm vỡ tiếng.  

Cả củ loa D50 dải trung-cao và củ loa D26 dải cao đều được hưởng lợi từ vật liệu DLC, nhưng những cải tiến đối với các driver này còn mở rộng lợi ích hơn nữa. Trong khi các nam châm sử dụng trong các driver tiêu chuẩn đã có hàm lượng năng lượng là 35MGOe, nhưng giờ đây Vivid Audio đã sử dụng vật liệu mới để đạt mức năng lượng 52MGOe. Việc đạt hiệu suất ở mức cực cao này cho dải phổ của driver là điều khó có thể đạt được, và việc tăng 2dB là rất quan trọng.

Về mặt thẩm mỹ, vật liệu DLC bổ sung thêm màu đen bóng cho củ loa tweeter vốn đã bắt mắt – và mang lại nhiều hơn một chút “ma thuật đen” cho âm thanh trình diễn.

Củ loa dải trung C100SCu, một “chiến binh” đáng tin cậy

Chiếm trọn tâm điểm chú ý ở dải trung quan trọng nhất chính là củ loa mid C100SCu danh tiếng của Vivid Audio. Driver này là một “chiến binh” đáng tin cậy cho một không gian quan trọng trên dải phổ âm thanh, nơi phải đáp ứng những yêu cầu về giọng nữ cao soprano hay những dây đàn violin rung cảm sâu sắc.

Để tôn vinh vị trí mới ở trung tâm mặt vách loa trước MOYA M1, hiệu suất vốn đã xuất sắc của driver C100SCu giờ đây còn được cải tiến nâng cao hơn nữa với vật liệu nam châm năng lượng cao và một tấm chắn bằng đồng độ tinh khiết cao được bố trí trên cực trung tâm. Điều này giúp ổn định từ thông khi đối diện với ảnh hưởng của tín hiệu âm nhạc, từ đó cho âm thanh cao thoáng rộng mở hơn và giảm đáng kể méo tiếng.

Việc bổ sung 3 vòng bằng sợi carbon vào cụm màng nón sẽ làm các điểm vỡ tiếng được đẩy lên các mức tần số cao hơn, tạo ra một ranh giới thậm chí còn an toàn hơn giữa chúng, và phạm vi cao nhất của dải tần hoạt động – đỉnh C6 trên cùng trong quãng giọng của soprano.

Hai củ loa dải trung trầm C175 – cặp cộng sự linh hoạt

Củ loa C175 giờ đây có vai trò mới, bao phủ dải trung trầm trong khoảng từ 125Hz tới 550Hz. Mặc dù không nhất thiết phải tái tạo những âm bass thật sâu, củ loa linh hoạt này lại rất phù hợp để mang đến những phách trống hùng tráng một cách đanh gọn và tốc độ.

Trước đây là nền tảng cho các quãng tám dưới cùng của mẫu loa Giya G2, driver C175 có khả năng kiểm soát công suất thời gian dài rất mạnh mẽ, điều cần thiết trong một dải phổ mà tập trung phần lớn năng lượng cơ bản của dây đàn và giọng ca.

Hai vách loa dạng côn kéo dài toàn bộ chiều cao của thùng loa MOYA M1 đảm bảo triệt tiêu hoàn toàn các cộng hưởng nội sinh, từ đó mang lại sự chuyển tiếp cực kỳ chính xác trong dải tần mà đáp ứng cho phần lớn tác động của hệ thống.

Các củ loa bass bố trí đối xứng hai mặt bên

Bố trí loạt loa bass trên MOYA M1 là một đặc tính nổi bật mà bạn không thể xem nhẹ. Có tới 8 driver C225-100H nổi tiếng, mỗi củ loa có khả năng kiểm soát 800W, được sắp xếp theo một cấu hình đẩy lên cao. Một màn phô diễn sức mạnh hoành tráng!

Củ loa C225 có cấu trúc nam châm phân cực hướng tâm, trong trường hợp này là 12 phân đoạn nam châm đất hiếm năng lượng cao dài 45mm đặt trong một cục thép có độ tinh khiết cao nặng 11kg. Được quấn trên một thiết bị định hình gia cường thủy tinh gần như không thể phá hủy, có khả năng chịu nhiệt trên 300 độ C, cuộn dây âm voice-coil bằng dải băng đồng quấn bao cạnh có thể đạt được công suất cực lớn khi di chuyển.

Mỗi cặp driver C225 được bố trí theo cấu hình đối xứng chiều ngang, nằm ở hai mặt bên của mô-đun bass, với các nam châm được liên kết bởi một thanh giằng bằng thép chắc chắn để loại bỏ hoàn toàn phản lực và đảm bảo kết cấu vững chắc.

Một lớp cấu trúc vật liệu sandwich composite lõi foam sử dụng cho thùng loa MOYA M1, có các thanh giằng composite lớn nhằm đảm bảo cấu trúc vỏ thùng loa chắc chắn và an toàn ngay cả với các chế độ ngoài dải tần hoạt động.

Ở tần số thấp ngưỡng dưới được bố trí một cặp cổng triệt tiêu phản ứng, nhờ tần số giao nhau đặc biệt thấp của phần âm trầm, có thể được bù trừ đáng kể, từ đó giảm thiểu mọi hiệu ứng nhiễu loạn mà có thể làm hạn chế độ tuyến tính ở dải tần số cực thấp.

Cũng như toàn bộ dòng sản phẩm Vivid Audio, MOYA M1 sử dụng các bộ hấp thụ theo cấp số nhân. Trong hệ thống dải trầm, điều này đạt được bằng cách kết thúc buồng thuôn nhọn với một cách sắp xếp các lớp vỏ đồng tâm lồng vào nhau, xác định chính xác độ thuôn theo cấp số nhân và triệt tiêu mọi cộng hưởng không mong muốn một cách an toàn.

Thông số kỹ thuật loa Vivid Audio MOYA M1

Các sản phẩm thương hiệu Vivid Audio được phân phối chính hãng tại Việt Nam bởi Thanh Tùng Audio (https://www.thanhtungaudio.com/)

Mộc Thanh