Mọi thứ bạn cần biết về AI nhưng ngại hỏi

Bỗng đến một ngày bạn nhận ra rằng mọi người xung quanh đang nói từ "AI" như một từ phổ biến trong giao tiếp hàng ngày. Từ giám đốc doanh nghiệp cho đến giáo viên, y bác sĩ, nghệ sĩ hay thậm chí là cả các nhân viên giao hàng công nghệ. 

Trí tuệ nhân tạo giúp nâng cao năng suất lao động, tạo ra một kỷ nguyên mới với công việc tốt hơn, giáo dục tốt hơn và phương pháp điều trị bệnh tật tốt hơn. Tuy nhiên, cũng có rất nhiều lo ngại về việc lạm dụng công nghệ này sẽ dẫn đến sự phụ thuộc hoàn toàn vào nó, làm cho con người bị suy thoái và dẫn đến sự kết thúc của loài người. Hai quan điểm trên luôn tồn tại trong suốt quá trình xây dựng và phát triển công nghệ tiến bộ đỉnh cao này.

Tuy nhiên, hiện tại AI chắc chắn sẽ không biến mất mà đang thay đổi rất nhanh để đáp ứng những yêu cầu cao hơn của con người.

AI là gì?

AI (Artificial Intelligence) nghĩa là trí tuệ nhân tạo. Đó là một thuật ngữ rộng dùng để chỉ các công cụ, máy móc được con người đào tạo để thực hiện nhiều nhiệm vụ phức tạp. 

Bất cứ ai sử dụng Internet, thì gần như chắc chắn sẽ sử dụng các dịch vụ ứng dụng AI để sắp xếp dữ liệu, lọc nội dung và đưa ra những đề xuất. Đó là công nghệ cho phép Netflix gợi ý phim, Google loại bỏ thư rác, Apple sử dụng trợ lý ảo, Facebook chặn ngôn từ kích động thù địch và các nội dung không phù hợp khác khỏi nguồn cấp dữ liệu. Nó giúp cung cấp giải pháp cho mọi thứ, từ các tính năng tự động sửa lỗi và dịch thuật đến các dịch vụ nhận dạng khuôn mặt, dịch vụ cuối cùng sử dụng AI, theo cách nói của Microsoft: “bắt chước khả năng nhận dạng khuôn mặt của con người”.

AI cũng thành công trong việc phát triển các kỹ thuật để giải quyết nhiều vấn đề trong thế giới thực, như điều khiển đèn tín hiệu để xử lý vấn đề tắc nghẽn giao thông hoặc giúp các chuyên gia y tế phân tích hình ảnh để chẩn đoán bệnh tật. Ngoài ra, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của ô tô điện, AI trở thành công cụ chính để phát triển các cấp độ xe tự lái thông qua việc xử lý lượng dữ liệu hình ảnh khổng lồ, giúp phương tiện có thể hiểu được môi trường xung quanh.

Đã được ứng dụng từ lâu, nhưng tại sao bây giờ mọi người mới nói nhiều về AI thế?

Câu trả lời rất đơn giản: ChatGPT

Trong nhiều năm qua, AI chủ yếu hoạt động trên nền các dịch vụ mà chúng ta sử dụng hàng ngày. Nhưng kể từ tháng 11/2022, Tất cả mọi thứ đã thay đổi khi ChatGPT ra mắt, đây là một chương trình kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI) để tương tác trực tiếp với con người

ChatGPT do công ty OpenAI tạo ra, người ta có thể sử dụng nó để soạn thảo các văn bản, làm thơ, viết lời bài hát và tạo các bản tóm tắt tài liệu nghiên cứu. Nó tốt đến mức có thể đánh lừa được một số nhà khoa học, cũng như các nhà phê bình nghệ thuật. Công cụ này thậm chí đã vượt qua các kỳ thi tiêu chuẩn từ cấp độ tiểu học cho đến các bài luận cấp cao học. Ngay sau khi ra đời, ChatGPT đã gây ra một cuộc cạnh tranh khốc liệt giữa các công ty công nghệ để triển khai và phát triển các công cụ ứng dụng lên một tầm cao mới.

Thật hiếm khi thấy một công nghệ tiên tiến nào trở nên phổ biến gần như chỉ sau một đêm. Giờ đây, các doanh nghiệp, nhà giáo dục và nhà lập pháp đều đang chạy đua để thích nghi với nó.

AGI sẽ là phiên bản tiếp theo?

Ứng dụng AI hiện tại vẫn ở mức trí tuệ nhân tạo hẹp với phạm vi khả năng hẹp, dùng để hỗ trợ con người. Nhưng các nhà khoa học đã bắt đầu đề cập đến AGI (Artificial General Intelligence), một phân loại AI ở mức độ cao hơn, có thể thực hiện các nhiệm vụ thông minh như học tập, suy luận và thích ứng với các tình huống mới theo cách mà con người thực hiện. Nói ngắn gọn là AGI đạt được cấp độ ngang với con người.

Vậy AGI sẽ là giới hạn hay đích đến cuối cùng của công nghệ AI? Không, ở mức độ cao hơn nữa sẽ có thể là ASI (Artificial superintelligence ), một siêu trí tuệ nhân tạo, có khả năng vượt xa con người.

Vậy thì nguy hiểm quá. Đến một lúc nào đó AGI/ ASI sẽ thay thế hoàn toàn con người theo 1 nghĩa rất tiêu cực. Một nỗi sợ hãi đang nhen nhóm khi AGI/ ASI có thể cướp mất việc làm của hàng triệu người. Người ta có thể lợi dụng nó làm những việc có mục đích xấu như lan truyền tin giả, bịa đặt thông tin hay can thiệp cả vào các cuộc bầu cử, dẫn đến một kỷ nguyên lừa đảo đáng sợ. Thực tế rằng, các giám đốc điều hành các công ty công nghệ AI hàng đầu hiện nay đang chạy đua để triển khai công nghệ AI vào các sản phẩm của họ. Đồng thời họ cũng đưa ra nhiều lời cảnh báo rằng AI có khả năng sẽ dẫn đến sự suy thoái của loài người. 

Tuy nhiên, tính đến hiện tại AGI vẫn hoàn toàn là giả thuyết và chưa từng tồn tại trong thế giới thực. Vì vậy đừng vội lo lắng quá trước khi thế giới có những giải pháp để sống chung với nó. AI có tiềm năng thay đổi cuộc sống của chúng ta. Nhưng điều quan trọng là các công ty và cá nhân phải luôn lưu ý đến những rủi ro đi kèm và giải quyết các vấn đề đó một cách có trách nhiệm. Đó là trách nhiệm với xã hội, trách nhiệm với thế giới và trách nhiệm với loài người.

Tùng Lâm