Vừa thông qua lệnh cấm bán xe động cơ đốt trong, Liên minh châu Âu EU lại phải trì hoãn

Liên minh châu Âu đã trì hoãn một cuộc bỏ phiếu quan trọng về lệnh cấm ô tô động cơ đốt trong sau khi Đức bất ngờ lên tiếng phản đối vào phút cuối. Các quan chức EU và Đức đang đàm phán về cách đạt được thỏa hiệp về việc cho phép sử dụng nhiên liệu tổng hợp trung tính carbon (e-fuel) trong ô tô mới từ sau năm 2035.

Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen đã gặp Thủ tướng Đức Olaf Scholz bên lề cuộc họp nội các Đức vào Chủ nhật, và chủ đề này có thể đã được thảo luận. “Thật mâu thuẫn khi Ủy ban EU một mặt kêu gọi các mục tiêu bảo vệ khí hậu cao, nhưng mặt khác lại khiến việc đạt được các mục tiêu này trở nên khó khăn hơn thông qua các quy định quá tham vọng”. Bộ trưởng Giao thông Vận tải Đức Volker Wissing nói với các nhà lập pháp hôm thứ Sáu (3/3/2023) tại hạ viện của quốc hội ở Berlin, nói thêm rằng cơ quan hành pháp của EU phải đưa ra một giải pháp khả thi.

Coreper I decided to postpone the decision on the 2035 car emissions target from 7 March to a later Council meeting. Coreper will revert to the issue in due time.

— Daniel Holmberg (@danielholmberg) March 3, 2023

Các bộ trưởng EU đã lên kế hoạch bỏ phiếu vào thứ Ba (7/3/2023) trong một sự kiện được cho là phê duyệt thường lệ một thỏa thuận mà khối đã đạt được vào năm ngoái để cấm các phương tiện mới chạy bằng nhiên liệu hóa thạch có hiệu lực bắt đầu từ năm 2035. Nhưng Daniel Holmberg, phát ngôn viên của Thụy Điển, quốc gia giữ chức chủ tịch luân phiên của EU, đã xác nhận việc trì hoãn bỏ phiếu trên Twitter và cho biết các nhà ngoại giao sẽ quay lại vấn đề này “vào thời điểm thích hợp”.

Sự chậm trễ phản ánh lo ngại rằng Đức sẽ bỏ phiếu trắng - một động thái có thể làm hỏng các kế hoạch "xanh" của khối. Một số quan chức Đức đã cho thấy họ nghĩ rằng có thể đạt được một thỏa thuận để duy trì lệnh cấm của châu Âu, trong khi vẫn đảm bảo được các lợi ích khác.

“Nếu ủy ban có lập trường đáng tin cậy trong các cuộc trò chuyện với các bộ trưởng và chính phủ Đức, tôi lạc quan rằng sẽ tìm ra giải pháp,” Sven Giegold, thư ký nhà nước tại Bộ Kinh tế và Hành động Khí hậu Liên bang Đức, cho biết vào ngày 2/3/2023. Ông nói thêm rằng khá khó khăn để đàm phán.

Đức đang tìm kiếm sự đảm bảo rằng Ủy ban châu Âu, cơ quan điều hành của EU, sẽ đưa ra các điều khoản về cách thức để e-fuel có thể được sử dụng trong ô tô động cơ đốt trong sau khi cắt giảm vào năm 2035. Mặc dù cơ quan hành pháp của khối có nghĩa vụ đưa ra một đề xuất sau khi tham khảo ý kiến của các bên liên quan, nhưng không có mốc thời gian cụ thể nào cho một động thái như vậy, ngoài một cuộc đánh giá chung vào năm 2026.

Trục trặc vào phút cuối là rất bất thường trong quá trình lập pháp của EU, do thỏa thuận giữa 27 quốc gia thành viên của EU và quốc hội đã được ký kết vào tháng 10 năm ngoái và cuộc bỏ phiếu sắp tới thường là một hình thức. EU đang tìm cách để đưa ra một giải pháp có thể làm dịu Đức, có nghĩa là vẫn có khả năng thỏa hiệp, ngay cả khi sự chấp thuận cuối cùng bị trì hoãn.

Vấn đề là việc tạo ra một loại nhiên liệu e-fuel, được sản xuất từ điện tái tạo hiện mới chỉ ở giai đoạn sơ khai về mặt kỹ thuật và không có nhiều thời gian để đạt được thỏa thuận trước cuộc bầu cử quốc hội EU vào năm tới. Hiện không rõ chính xác Đức muốn sự đảm bảo nào.

Sự phản đối của Đức đã được Wissing công bố vào tối thứ Ba. Đảng ủng hộ doanh nghiệp của ông, FDP, muốn có một cách tiếp cận linh hoạt hơn đối với một số yếu tố trong chương trình môi trường của châu Âu so với các đối tác khác trong liên minh cầm quyền. FDP, vốn đã trải qua một loạt thất bại trong các cuộc bầu cử khu vực, rất muốn được coi là người đi đầu trong việc lựa chọn công nghệ cũng như hỗ trợ việc làm cho người Đức.

Về phần mình, Scholz nhận thấy nhiên liệu tổng hợp cho ô tô là không hiệu quả và tin chắc rằng ô tô điện chạy bằng pin cuối cùng sẽ chiếm ưu thế để chiếm lĩnh thị trường dành cho phương tiện di chuyển của người tiêu dùng, một nguồn tin quen thuộc với vấn đề này cho biết. Người này cho biết thêm lý do của ông là chúng được dự đoán là có chi phí vận hành hàng ngày rẻ hơn nhiều so với ô tô chạy bằng nhiên liệu tổng hợp - vốn cần nhiều năng lượng trong quá trình sản xuất.

Giao thông cắt giảm hàm lượng cacbon thải ra được coi là một trụ cột chính trong các mục tiêu của khối nhằm cắt giảm 55% lượng khí thải trong thập kỷ, này trên con đường hướng tới trung lập với khí hậu vào năm 2050. Nhưng có những lo ngại về tác động đối với ngành công nghiệp ô tô thống trị của khối. Những lo lắng về việc chuyển đổi sang xe điện đã trở nên rõ ràng vào tháng trước khi Ford cho biết họ sẽ cắt giảm khoảng 3.800 việc làm trên khắp châu Âu, trong đó công nhân ở Đức và Anh sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

Nhiều người nghi ngờ về e-fuel với vai trò là giải pháp, vì chúng đắt hơn đáng kể so với nhiên liệu thông thường và hiện đang rất khan hiếm. Họ cũng lập luận rằng những loại nhiên liệu như vậy nên được sử dụng trong ngành hàng không, vốn khó để đạt sự trung hoà carbon hơn.

Wissing cũng cho biết hôm thứ Sáu rằng kế hoạch của khối áp đặt cái gọi là tiêu chuẩn nhiên liệu Euro-7 vào năm 2025 - một động thái nhằm giảm oxit nitơ và các loại khí thải khác - cũng nên được xem xét lại. “Đó là lý do tại sao tôi thấy rõ ràng rằng chúng ta phải có một cái nhìn cơ bản khác về Euro-7,” ông nói. “Kết quả của các quyết định phải không được ảnh hưởng tới công ăn việc làm của những người lao động, cũng như tính di động không được trở thành một mặt hàng xa xỉ.”